موضوع: »#» احکام اختصاصي عقد و عروسي «#«

احکام عقد و عروسی

در این بخش احکامی را که در یک خواستگاری مورد نیاز است به همان ترتیبی که غالباً این مراسم انجام می شود خواهد آمد.

لذا در این بخش ابتدا به احکام تحقیق کردن دربارۀ زوج و خانوادۀ آنان و سپس احکام خرید از بازار ، دعوت کردن ، آماده کردن مجلس

عقد و عروسی و در انتها احکامی که در مجلس عقد و عروسی مردانه و زنانه مورد نیاز است به ترتیب خواهد آمد.

مسئله: کسیکه بواسطه نداشتن زن به حرام می افتد ، واجب است زن بگیرد.

نظر آیات عظام:

امام: توضیح المسائل ، مسئله 2443.

اراکی: کسی که بواسطه نداشتن زن به حرام می افتد یا موجب خوف به حرام افتادن می باشد و یا نداشتن زن برای او ضرر بدنی دارد ،

واجب است زن بگیرد . توضیح المسائل ، مسئله 2457.

تبریزی: توضیح المسائل ، مسئله 2452.

سیستانی: توضیح المسائل ، مسئله 2452.

فاضل: توضیح المسائل ، مسئله 2509.

مکارم شیرازی: توضیح المسائل ، مسئله 2023.


در نتیجه: اگر کسی بداند در صورتی که ازدواج نکند ، به گناهانی همچون نگاه حرام به نامحرم ، عکس و یا فیلم ،

او دچار می شود و یا خدا ناکرده مجبور می شود خود ارضایی کند و یا هر گونه روابط نامشروع با نامحرم پیدا کند، واجب است ازدواج کند .

خصوصاً جوانان عزیز باید توجه داشته باشند همان خدایی که تا امروز روزیمادی و معنوی ما را رسانده است ، اگر انسان فرمان او را برای جلب

رضایتش انجام دهد ، در آن صورت خداوند نعمتهای خود را بیش از پیش بهبندگان خویش مبذول می فرماید ، و به تحقیق موانع دیگر را از سر راه

انسان بر می دارد.

با خداوند معامله کنید و با ازدواج ، خود را از معصیت برهانید و رضایت خداوند باری تعالی را طلب نمایید ،

مطمئن باشید که خداوند شما را سعادتمند و خوشبخت خواهد کرد.

مسئله : ازدواج مستحب است. حتی اگر انسان با ازدواج نکردن به گناه آلوده نشود.

نظر آیات عظام:

امام ، فاضل ، گلپایگانی ،مکارم شیرازی : عروه ، " نکاح " ، قبل از مسئله 1 ، مسئله 1.

اراکی ، بهجت ، تبریزی، سیستانی : استفتاء .

مسئله: مستحب است در شوهر دادن دختری که بالغه است ، یعنی مکلف شده ، عجله کنند.

نظر آیات عظام :

امام ، فاضل ، گلپایگانی ،مکارم شیرازی : عروه ، " نکاح" ، مسئله 14.

امام: توضیح المسائل ، مسئله 2459.

تبریزی: توضیح المسائل ، مسئله 2468.

فاضل: توضیح المسائل ، مسئله 2525.

مکارم: همینطور در مورد زن دادن به پسرانی که نیاز به همسر دارند . عروه ، " نکاح" ، مسئله 14.

مسئله : مستحب است مخارج عقد و عروسی و مهریه را کم قرار دهند.

نظر آیات عظام :

امام ، فاضل ، گلپایگانی ،مکارم شیرازی : عروه ، " نکاح" ، مسئله17.

بسم الله الرحمن الرحیم


احكام تحقيقات

تحقيق درباره هركدام از زوجين، يا به صورت مستقيم صورت مي گيرد يا غير مستقيم.

مراد از مستقيم آن است كه هريك از زوجين مستقيماً از ديگري درباره او تحقيق كند و غير مستقيم

يعني انسان از فرد ديگري غير از زوج (مثلاً دوست، فاميل، همسايه، همكار) تحقيق نمايد.


تحقيق غير مستقيم

مسئله: تحقيق كردن درباره هريك از زوجين از هر كسي جايز است اگر چه مستلزم يافتن عيوبي از او و يا خانواده وي باشد.

نظر آیات عظام:

امام، اراكى، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل، گلپايگاني و مكارم: استفتاء.

مسئله: تحقيق درباره عيبهاي هر يك از زوجين يا خانواده هاي آنان اگر دخيل در ازدواج باشد اشكال ندارد و حكم تجسسِ حرام را ندارد.

نظر آیات عظام :

امام، اراكى، خامنه اى، سيستاني و گلپايگانى: استفتاء.


در نتيجه: انسان مي تواند فقط معايبي را جستجو كند كه به ازدواج و شناخت هر يك از طرفين مربوط مي شود در غير اين صورت

نمي توان در زندگي افراد به بهانه ازدواج تجسس كرد.



تحقيق مستقيم

مسئله: هر يك از زوجين مي توانند مستقيماً از يكديگر درباره هم تحقيق كنند مشروط به آنكه اين تحقيق مستلزم حرام نباشد.

نظر آیات عظام:

امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل، گلپايگاني و مكارم: استفتاء.


در نتيجه: صحبت كردن آنها به قصد لذّت، يا خلوت كردن آنها در محيط بسته، و يا نگاه كردن به قصد لذّت و يا لمس كردن يكديگر حرام است

و بايد از آن اجتناب كنند.

مسئله: هر يك از زوجين مي توانند بدن ديگري را با شرائط ذيل به منظور تحقيق ببينند:

1 . نگاه به قصد لذّت و ريبه نباشد.

2 . ازدواج متوقف بر اين نگاه باشد.

3 . مانعي از ازدواج اين دو درميان نباشد.

نظر آیات عظام:

امام و فاضل: عروه، (نكاح)، مسئله 26.

امام: تحرير الوسيله، (نكاح)، مسئله 28 و استفتاء.

خامنه اى: استفتاء.

سيستانى: منهاج الصالحين، (نكاح)، مسئله 28.

اراکی : بطور کلی نگاه به بدن نامحرم جایز نیست. حتی اگر برای ازدواج باشد. استفتاء

بهجت: بلکه چنین نگاهی برای جلوگیری از نزاع بعد از عقد مستحب نیز هست واجازۀ زن هم در جواز آن لازم نیست. توضیح المسائل، مسئله 1944.

گلپایگانی : بنابر احتیاط واجب فقط می تواند به وجه و کفین او نگاه کند آنهم به مقداری که زشتی و زیبایی او را تشخیص دهد.

مجمع المسائل، ج2،سؤال647 و عروه، " نکاح " ، مسئله 26.

مکارم : فقط می تواند به وجه و کفین، موها ، گردن ، و مقدار کمی ازاطراف آن و یا به حجم بدن از روی لباس نگاه کنند. عروه، " نکاح" ، مسئله26.

بنابر شرط اوّل.

مسئله: جايز نيست هريك از آنان به قصد لذّت به ديگري نگاه كند. ولي اگر بداند بعد از ديدن قهراً لذّت خواهد آمد اشكال ندارد.

نظر آیات عظام:

امام، فاضل، گلپايگاني و مكارم: عروه، (نكاح)، مسئله 26.

خامنه اى: استفتاء.

سيستانى: منهاج الصالحين، (نكاح)، مسئله 28.

مسئله: بهتر است اين ديدن از روي لباس نازك باشد.

امام :تحرير، (نكاح)، مسئله 28.

بنابر شرط دوم.

مسئله: بايد اين نگاه آخرين تحقيقي باشد كه هر يك از زوجين انجام مي دهند.

نظر آیات عظام:

امام، فاضل و مكارم:عروه، (نكاح)، با استفاده از مسئله 26.

بهجت: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 1944.

خامنه اى: استفتاء.

سيستانى: منهاج الصالحين، (نكاح)، با استفاده از مسئله 28.


توضيح: بايدهر يك از زوجين تمام تحقيقهاي ديگر را انجام داده باشند و عقد فقط متوقفبه اين نگاه باشد كه اگر مورد پسند واقع شد عقد صورت بگيرد.

مسئله: اگر عقد متوقف بر اين نگاه نباشد يا اينكه طوري بودن ديگري براي انسان فرقي نداشته باشد

و يا اينكه جهلي در كار نباشد، نمي توان به بدن او نگاه كرد.

نظر آیات عظام:

امام، فاضل، گلپايگاني و مكارم: با استفاده از عروه، (نكاح)، مسئله 26.

امام: تحرير، (نكاح)، مسئله 28.

بهجت: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 1944.

خامنه اى: استفتاء.

سيستانى: منهاج الصالحين، (نكاح)، با استفاده از مسئله 28.

و بنابر شرط سوم.

مسئله: نبايد مانع ديگري در عقد باشد.

نظر آیات عظام:

امام، فاضل و مكارم: عروه، (نكاح)، با استفاده از مسئله 26.

بهجت: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 1944.

خامنه اى: استفتاء.

سيستانى: منهاج الصالحين، (نكاح)، با استفاده از مسئله 28.

در نتيجه: بطور مثال اگر پدرِ دختر به اين ازدواج اجازه نمي دهد و يا مرد نمي تواند فعلاً با اين خانم ازدواج كند و يا زن شوهر دارد.

(اگر چه تصميم داشته باشد كه بعداً طلاق بگيرد) و امثال اين موارد هيچيك نمي توانند به بدن ديگري نگاه كنند.

سؤال: الف)نگاه كردن مرد به عكس زني كه قصد دارد با او ازدواج كند به قصد آگاهي اززيبايي او جايز است يا نه البته در صورتي كه خانم حجاب كامل

را رعايت نكرده باشد؟

ب) در صورتي كه چند عكس را ببيند براي انتخاب همسر از ميان آنها چطور.

جواب: اگر به قصد لذّت نباشد اشكال ندارد.

نظر آیات عظام:

امام، بهجت، خامنه اي و فاضل: استفتاء.

اراكى : حکم دیدن عکسهای دیگر را دارد. استفتاء

( اشاره :

نظر آیة الله اراکی در مورد نگاه کردن مرد به عکس زن نامحرم :

نگاه کردن به عکسهای نامحرم و یا فیلم آن، که به وسیلۀ تلویزیون و غیره پخش می شود

اگر به قصد لذّت نباشد و خوف فساد و به حرام افتادن نباشد مانعی نداردهر چند صاحب عکس را بشناسند. توضیح المسائل ، مسئله 2453. )

گلپایگانی: اگر به قصد تمتع نباشد اشکال ندارد. لکن دیدن عکسهای متعددبرای انتخاب اگر بدون حجاب کامل باشد اشکال دارد. استفتاء

در امر ازدواج اول از همه برای دیدن باید تمامی مراحل گذشته بشه و همانطور که در مسئله گفته شد:

مسئله: هر يك از زوجين مي توانند بدن ديگري را با شرائط ذيل به منظور تحقيق ببينند:

1 . نگاه به قصد لذّت و ريبه نباشد.

2 . ازدواج متوقف بر اين نگاه باشد.

3 . مانعي از ازدواج اين دو درميان نباشد.

ظاهرا شما به تمامی شرایط نگاه نکردید .

در شرط اول گفته شد که به قصد لذت جایز نیست . همچنین دیدن از روی لباس نازک بهتر از دیدن بدون پوشش کامل هست.

به عنوان مثال دیدن از روی روسری نازک حریر مانند ، بهتر از دیدن بدون روسری هست. یا اینکه دیدن طوری باشد که زیبایی اورا تشخیص دهد.

در شرط دوم گفته شد که این نگاه اخرین تحقیق باشد. یعنی اقا پسر همه جوانبدیگر را بررسی کرده و مطمئن هست اگر این دختر خانم را ببیند

و مورد پسندش واقع شد ازدواج و عقد انجام می پذیرد.

نکته مهم تر اینکه گفته شد:

مسئله: اگر عقد متوقف بر این نگاه نباشد یااینکه طوری بودن دیگری برای انسان فرقی نداشته باشد و یا اینکه جهلی درکار نباشد، نمیتوان به بدن او نگاه کرد.


مطلب مورد نظر در این مسئله این هست که اگربرای هر کدام از طرفین مهم نیست که چه ظاهری دارد ، دین ، تقوا، صداقتو.... دیگر موارد ازدواج را دارد

همین کفایت میکند ، دیدن به بدن نامحرم را (هر چند که میخواهد با اوازدواج کند) ، جایز نمیداند و صراحتا میگوید: نمیتوان به بدن او نگاه کرد.

در شرط سوم گفته شد که مانع دیگری نباشد. یعنی هنوز طرفین ازدواج در بعضیاز مسائل شک دارند و مطمئن نیستن میتوانند به تفاهم برسند یا نه ،

مرد نمیتواند به بدن زن نگاه کند.

بعضی از مراجع در حد وجه و کفین و اطراف انرا اجازه دادند. بعضی همفقط در حد وجه و کفین این اجازه را دادند. بعضی هم کلا جایز نمیدانند حتیبرای ازدواج .

پس لازم است دقت شود در نظر مرجع خود.

بسم الله الرحمن الرحیم

احكام استخاره

مسئله: اگر كسي براي امري مثلاً ازدواج استخاره كرد. عمل كردن به نتيجه استخاره واجب نيست.

نظر آیات عظام:

امام: استفتائات، ج‏2، با استفاده از سؤالهاي 75 و 76.

بهجت، خامنه اي و فاضل: استفتاء.

گلپايگانى: استخاره کردن واجب نیست همانگونه که مخالقت کردن با استخاره جایر نیست. استفتاء.


سؤال: مي خواستم بدانم اصلاً استخاره با تسبيح يا قرآن يا استخاره ذات الرقاع از نظر اسلام در مسائل مهم زندگي مثل ازدواج و

تصميم گيريهاي مهم صحيح است يا نه؟

جواب: مشورت با خداوند متعال و استخاره از طرق مأثوره براي رفع تحير اشكال ندارد.

نظر آیات عظام:

امام: استفتائات، ج‏2 ،سؤال 73.

بهجت، خامنه اي و فاضل: استفتاء.

سؤال: آيا استخاره درست است و وقتي يك عمل خيري پيش آمد و ما استخاره كرديم بد آمد استخاره ملاك عمل است و بايد به آن اعتقاد داشت؟

جواب: از اصول اعتقاديه نيست كه اعتقاد به آن لازم باشد و در مورد تحيّر به قصد رجاء مانع ندارد.

نظر آیات عظام:

امام: استفتائات، ج‏2 سؤال 74.

خامنه اى: استفتاء.

گلپايگانى:مخالفت کردن با استخاره جایز نیست. استفتاء


سؤال: من به خواستگاري دختري رفته ام، بعد از طي مراحل اوليه و پُرس وجوى، خودشان اذعان دارند و ديگران هم گفته اند كه ما آدمهاي

خوبي هستيم ولي باز پدرش رفته استخاره كرده است و بد آمده، با اينكه ما مي گوييم كار خير استخاره ندارد ولي او مي گويد:

من به استخاره پشت نمي كنم. تقاضا مي كنم بفرماييد كه آيا اين استخاره درست است يا نه؟

جواب: استخاره الزام آور نيست.

نظر آیات عظام:

امام: استفتائات، ج‏2 سؤال 75.

بهجت، خامنه اي و فاضل: استفتاء.

گلپايگانى: مخالفت کردن با استخاره جایز نیست. استفتاء

بسم الله الرحمن الرحیم

احكام نامزدي

مسئله: اگر مراد از نامزدي اين باشد كه زن و مردي قصد داشته باشند با يكديگر ازدواج بكنند ولي هيچ گونه صيغه محرميتي بين آنان منعقد

نشده باشد، زن و مرد به يكديگر نامحرم هستند و هيچگونه فرقي با ديگر نامحرمها ندارند.

نظر آیات عظام

امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل، گلپايگاني و مكارم: استفتاء.


در نتيجه: نگاه كردن به قصد لذّت به يكديگر، دست دادن و يا هر گونه تماس بدنى، خلوت كردن در محيط در بسته (با همان شرائطي كه در بخش

مراودات گفته شد)، عدم رعايت حجاب و پوشش كافي در مقابل يكديگر، مراودهكردن و اختلاط به گونه اي كه معمولاً زن و شوهرها با يكديگر دارند

و خلاصه هرگونه روابطي كه بين دو نامحرم حرام باشد از مواردي است كه هر يك از دختر و يا پسر بايد از آن پرهيز كنند.


صيغه موقت قبل از عقد دايم

مسئله: خواندن صيغه موقت بين زوجين با اجازه ولىّ دختر اشكال ندارد.

نظر آیات عظام

امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، فاضل، گلپايگاني و مكارم: استفتاء.

سيستانى: توضيح المسائل، مسئله 2385 و منهاج الصالحين، (نكاح)، با استفاده از مسائل 67 و 68.

سؤال: آيا دختر و پسر مي توانند قبل از عقد دائم، بدون اجازه پدر دختر صيغه موقت بين خود بخوانند؟

جواب: اگر دختر باكره باشد اجراي صيغه بدون اجازه پدر صحيح نيست. و در غير اين صورت اجازه پدر لازم نيست.


نظر آیات عظام:

امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل و گلپايگانى: استفتاء.

مكارم: دختری که به حد بلوغ رسیده و رشیده است، یعنی مصلحت خود را تشخیص می دهد چنانچه باکره باشد احتیاط آن هست

که از پدرش یا جدش اجازه بگیرد. توضیح المسائل ،مسئله 2037.

مسئله: در صورتي كه صيغه عقد موقت خوانده شود، و بعد از اتمام وقت، عقد دايم خوانده نشود،

مادر دختر همچنان تا آخر عمر محرم مرد مي ماند.

نظر آیات عظام:

امام، فاضل، گلپايگاني و مكارم: عروه، (نكاح في المحرمات بالمصاهره) مسئله 3.

امام: تحرير، (نكاح القول في المصاهره).

بهجت: توضيح المسائل، مسئله 1906.

تبريزى: توضيح المسائل، مسئله 2394.

خامنه اى: استفتاء.

سيستانى: توضيح المسائل، مسئله 2394.

مسئله: اگر زوجين بخواهند قبل از اتمام زمان عقد موقت، صيغه عقد دايم اجرا نمايند بايد مرد زمان باقيمانده را به زن هبه كند.

نظر آیات عظام:

امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، گلپايگاني و مكارم: استفتاء.

سيستانى: با استفاده از منهاج الصالحين، (نكاح في الاعتداد وما بحكمه) مسئله 193.

فاضل: جامع المسائل، ج‏2، با استفاده از سؤال 1004.

مسئله: چنانچه مرد وقت باقيمانده را هبه نكند (چه جهلاً و چه نسياناً) و عقد دائم بخوانند، عقد دايم آنان باطل است

و بايد بعد از اتمام زمان صيغه دوباره اجراي عقد دايم بنمايند.

نظر آیات عظام:

امام، اراكى، بهجت، خامنه اى، فاضل و گلپايگانى: استفتاء.

سؤال: پنج سال پيش زمان ازدواج با همسرم قبل از خواندن صيغه عقد دايم به مدت دو ماه من با همسرم بواسطه صيغه موقت محرم شديم

اما يك ماه پس از گذشت خواندن صيغه موقت عقد دايم خوانديم و تاكنون هم با يكديگر زندگي كرده ايم آيا عقد دايم ما درست بوده است‏؟

جواب: در صورتي كه باقيمانده زمان عقد موقت را به زن هبه كرده ايد عقددرست بوده است در غير اين صورت بايد دوباره اجراي صيغه عقد دايم بنماييد.

نظر آیات عظام:

امام، اراكى، بهجت، خامنه اى، فاضل و گلپايگانى: استفتاء.

بسم الله الرحمن الرحیم

احكام خريد

مسئله: خريد هرگونه طلا براي داماد به منظور استفاده وي جايز نيست اگر چه حلقه يا دگمه سردست يا ساعت و يا... باشد.

نظر آیات عظام:

امام: استفتائات، ج‏2، ص‏8 و توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 2068.

اراكى: توضيح المسائل، ص‏550 (چ 1371).

بهجت و خامنه اى: استفتاء.

سيستانى: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 2076.

فاضل: جامع المسائل، ج‏1 با استفاده از سؤالهاي 970 و 971 و 258.

گلپايگانى: استفتاء.

مكارم: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 1762.

تبريزى:معمله در فرض مزبور صحیح است، اگر چه استفاده داماد از طلای زد جایز نیست. استفتاء

مسئله: طلاي سفيد حكم طلاي زرد را ندارد و خريد آن براي داماد اشكالي ندارد.

نظر آیات عظام:

امام: استفتائات، ج‏1، (لباس نمازگزار)، سؤال 58 و استفتاء.

اراكى، فاضل، گلپايگاني و مكارم: در صورتی که طلای سفید فلزی غیر از طلای زد باشد اشکال ندارد. استفتاء

بهجت: چنانچه از جنس طلا یا از همان معدن نباشد و یا اهل خبره آن را طلا ندانند اشکال ندارد. استفتاء

مسئله: خريدن هر گونه لباس ابريشمي خالص براي داماد به منظور پوشيدن وي جايز نيست.

نظر آیات عظام:

امام: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 2068.

امام، اراكى، بهجت، خامنه اي و گلپايگانى: استفتاء.

سيستانى: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 2076.

فاضل: جامع المسائل، ج‏2، با استفاده از سؤال 762.

مكارم: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 1762.

تبريزى: معامله در فرض مزبور صحیح است ، اگرچه استفادۀ داماد از لباس ابریشمی خالص جایز نیست. استفتاء

در نتيجه: خريد هر گونه لباس اعم از پيراهن، لباس زير، لباس راحتي در منزل، جوراب و... اگر از جنس ابريشم خالص باشد جايز نيست.

مسئله: خريد با پولي كه به آن خمس تعلق گرفته شده است تا زماني كه خمس آن پرداخت نشده باشد جايز نيست

مگر آنكه از حاكم شرع يا وكيل وي اجازه گرفته شده باشد.

نظر آیات عظام:

امام، اراكى، فاضل، گلپايگاني و مكارم: عروه، (فيما يجب فيه الخمس)، مسئله 75.

امام: توضيح المسائل، مسئله 1790 و 1795.

اراكى: توضيح المسائل، مسئله 1821 و 1826.

خامنه اى: استفتاء.

گلپايگانى: توضيح المسائل، مسئله 1804.

تبريزي و سيستانى: اگر با عین پول خمس نداده جنسی را بخرد، چنانچه فروشنده مسلمان دوازده امامی باشد، ظاهر این است که معامله

نسبت به جمیع مال صحیح است، وبه جنسی که با این پول خریده است خمس تعلق می گیرد، و احتیاجی به اجازه و امضای حاکم شرع نیست.

تبریزی: توضیح المسائل، مسئله 1769.

سیستانی: توضیح المسائل، مسئله 1769.

مسئله: اگر كسي (به مسئله قبل توجه نداشت) با پولي كه خمس به آن تعلق گرفته است چيزي را بخرد

بايد از حاكم شرع يا وكيل وي اجازه بگيرد. كه در اين صورت اگر اجازهداد معامله صحيح است و اگر اجازه نداد يك پنجم معامله باطل است.

نظر آیات عظام:

امام، اراكى، فاضل، گلپايگاني و مكارم: عروه، (فيما يجب فيه الخمس)، مسئله 75.

امام: توضيح المسائل، مسئله 1760.

فاضل: توضيح المسائل، با استفاده از مسائل 1825 و 1827.

گلپايگانى: توضيح المسائل، مسئله 1769.

تبريزي و سيستانى: احتیاجی به اجازه گرفتن از حاکم شرع ندارد و فقط به جنس خریداری شده خسم تعلق می گیرد.

تبریزی: توضیح المسائل، مسئله 1769.

سیستانی: توضیح المسائل، مسئله 1769.

مسئله: خريد هر گونه لباس شهرت براي داماد يا عروس جايز نيست.

نظر آیات عظام:

امام، اراكى، بهجت، خامنه اي و گلپايگانى: استفتاء.

سيستانى: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 2076.

فاضل: جامع المسائل، ج‏2، با استفاده از سؤال 762.

مكارم: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 1762.

تبريزى: معامله صحیح است،اگر چه استفاده از لباس شهرت جایز نیست. استفتاء

مسئله: خريد لباس مختص زنان براي داماد يا لباس مختص مردان براي عروس جايز نيست و بايد از خريد آن اجتناب كرد.

نظر آیات عظام:

امام، اراكى، بهجت، خامنه اي و گلپايگانى: استفتاء.

امام: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 2068.

سيستانى: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 2076.

فاضل: جامع المسائل، ج‏2، با استفاده از سؤال 762.

مكارم: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 1762.

تبريزى: معاملۀ آن صحیح است ولی استفاده از لباس مختص مردان برای زن و لباس مختص زن برای مردان جایز نیست. با استفاده از استفتاء

مسئله: خريد هر گونه لباس مهيج براي عروس به منظور استفاده كردن وي در ميان نامحرمان حرام است.

نظر آیات عظام:

امام، اراكى، بهجت، خامنه اي و گلپايگانى: استفتاء.

امام: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 2068.

فاضل:جامع المسائل، ج‏2، با استفاده از سؤال 762.

تبريزى: معاملۀ آن صحیح است لکن استفاده از لباس مهیج جایز نیست. با استفاده از استفتاء

در نتيجه: اگر داماد مي داند در مجلس عروسي نامحرمها به عروس نگاه خواهند كرد (مثلاً مجلس مختلط باشد) خريد لباس عروسي

كه مهيج باشد و مقداري از بدن را نپوشاند جايز نخواهد بود.

مسئله: خريد ماشين ريش تراشي و خمير ريش به منظور تراشيدن ريش براي داماد جايز نيست.

نظر آیات عظام:

امام: استفتائات، ج‏2، (مكاسب محرمه)، سؤال‏8 و با استفاده از توضيح المسائل مسئله 2068.

اراكى، بهجت، خامنه اي و گلپايگانى: استفتاء.

تبريزى: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 2075 و استفتاء.

سيستانى: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 2076.

فاضل: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 2129.

مكارم: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 1762.

توجه: اگر ماشين ريش تراشي را به جهت استفاده حلال بخرد اشكالي ندارد.

مسئله: خريد و فروش چرمي كه از ممالك غير اسلامي مي آورند يا از دست كافر گرفته مي شود باطل است ولي اگر انسان بداند كه

آنها از حيواني است كه به دستور شرع كشته شده، خريد و فروش آن اشكال ندارد.

نظر آیات عظام:

امام: توضيح المسائل، مسئله 2061 و تحرير، ج‏2، مسئله 1.

اراكى: توضيح المسائل، مسئله 2087.

بهجت: توضيح المسائل، مسئله 1618.

تبريزى: توضيح المسائل، مسئله 2069.

سيستانى، فاضل : چرمی که از ممالک غیر اسلامی می آورند، یا از دست کافر گرفته می شود در صورتی که احتمال برود از حیوانی است

که به دستور شرع کشته شده، خرید و فروش آن جایز است.

سیستانی : توضیح المسائل، مسئله2069.

فاضل: توضیح المسائل،مسئله2122.

گلپایگانی: حتی اگر از دست کافر در در بازار اسلامی نیز گرفته شود بنابر احتیاط واجب معامله حرام است. توضیح المسائل،مسئله 2069.

مکارم: خرید و فروش چرمی که از ممالک غیر اسلامی و یا از دست کافر گرفته شود بنابر احتیاط باطل است. توضیح المسائل،مسئله 1756.

در نتيجه: خريد هر چيز چرمي مانند كفش كمربند، بند ساعت، كيف... كه از كشورهاي غير اسلامي آمده باطل است

مگر آنكه انسان بداند آن كشور چرم خود را از كشورهاي اسلامي تهيه مي كند.

طلای زرد چه برای یک لحظه چه برای یک عمر برای مردان حرام است. همانطور که در مسئله گفته شد:

خرید هر گونه طلا برای داماد به منظور استفاده وی جایز نیست اگر چه حلقه یا دگمه سر دست یا ساعت و یا ... باشد.

اگه توجه کنی حلقه یا ساعت با دست تماس دارند ولی دگمه سر دست که برای پیراهن یا کت هست با اینکه تماسی با بدن مردان

ندارد باز هم حرام هست . همانطور که لباس های ابریشمی یا حتی کمر بند یا ... از جنس ابریشم برای مردان حرام است.

دانشمندان ثابت کردن که طلای زرد باعث از بین رفتن گلبولهای سفید خون میشود. همانطور که میدونی گلبولهای سفید هم

سیستم دفاعی بدن رو تشکیل میدن. طلا باعث میشه تعداد این گلبولها کم شود و در نتیجه سیستم دفاعی شخص ضعیف شود.

هر حکمی هم در شرع مقدس برای همه لحظات هست. خواه یک لحظه خواه یک عمر باشد.

به جای طلای زرد میشود از طلای سفید یا پلاتین استفاده کرد.

بسم الله الرحمن الرحیم

دعوت از نوازندگان ، شعبده بازان و....


مسئله: دعوت كردن از كساني كه انسان علم دارد در صورتي كه به آنجا بيايد گناه و منكرات را اشاعه مي دهد جايز نيست.

مگر آنكه مراقبت كنند در مجلس مرتكب گناهي نشود.


نظر آیات عظام:

امام، اراكي و گلپايگانى: استفتاء.

بهجت: مقدمه حرام است. استفتاء.

تبريزى:سؤال: دعوت كردن از كساني كه انسان علم دارد درصورتي كه به مجلس بيايند گناه و منكرات را اشاعه مي دهند جايز است.

جواب: بر هر مسلماني واجب است از ترويج فساد جلوگيري كند. استفتاء.

فاضل: چنانچه بر دعوت از آنها صدق اعانت بر گناه كند جايز نيست.استفتاء.

در نتيجه: دعوت كردن از خانمها و يا آقاياني كه در مجالس عروسي به لهو و لعب مي پردازند جايز نيست.

مسئله: دعوت كردن از شعبده بازها به منظور شعبده بازي در مجالس حرام است و بايد از آن اجتناب كرد.


نظر آیات عظام:

امام و گلپايگانى: استفتاء.

اراكى: شعبده بازي بنابر احتياط واجب جايز نيست و بايد از دعوت كردن آنها نيز خودداري كرد. توضيح المسائل، ص‏601 و استفتاء.

بهجت: جميع اقسام شعبده حرام است مگر آنكه خود عمل جايز و خارج از لهو باشد و غرض از آن غير باطل و عقلايي و مشروع باشد. استفتاء.

تبريزى: بر هر مسلماني واجب است از ترويج فساد جلوگيري نمايد. استفتاء.

خامنه اى: شعبده از اقسام سحر مي باشد و حرام است ولي تردستي يا سرعت خاص در حركت كه بيننده را به اشتباه مي اندازد وجهي

براي حرمت آن نيست. استفتاء.

سيستانى: شعبده عبارت است از: ارائه نمودن غيرواقع بصورت واقع بواسطه سرعت عمل كه از عادت مردم خارج باشد. حال اگر بر شعبده عنوان

محرمي مانند اضرار به مؤمن مترتب شود حرام است و دعوت كردن از چنين شخصي براي اين كار نيز جايز نيست. والا حرام نيست و دعوت كردن

نيز اشكالي ندارد. منهاج الصالحين، (مكاسب محرمه)، مسئله 25.

فاضل: شعبده بازي و تردستى، حتي اگر انجام دهنده اعلام كند اين امور حقيقت ندارد خالي از اشكال نيست و مؤمنين بايد از آن اجتناب كنند.

جامع المسائل، ج‏1، سؤال 962.

سؤال: نگاه كردن به شعبده بازي چه حكمي دارد.

الف) بصورت زنده و در حضور شعبده باز.

ب) در تلويزيون.

نظر آیات عظام:

بهجت، تبريزي و خامنه اى: در هر دو صورت حرمتي ندارد. استفتاء.

فاضل:شعبده بازي خالي از اشكال نيست و مؤمنين بايد از آنها اجتناب كنند. جامع المسائل، ج‏1، با استفاده از سوال 962.

مسئله: پول دادن به شعبده بازها براي شعبده بازي نيز حرام است.


نظر آیات عظام:

امام، اراكى، بهجت، فاضل و گلپايگانى: استفتاء.

خامنه اى: پول دادن براي شعبده حرام است اما براي تردستي اشكال ندارد. استفتاء.

سيستانى: در صورتي كه بر شعبده عنوان محرمي مترتب شود، پول دادن به او نيز حرام است والا حرام نيست.

منهاج الصالحين، ج‏1 ، (مكاسب محرمه)، با استفاده از مسئله 25.

توضيح: از آنجا كه شعبده بازي به فتواي اكثر مراجع جايز نيست. دعوت كردن فردي يا افرادي براي انجام فعل حرام جايز نيست.

مسئله: دعوت كردن از نوازندگان جهت اجراي موسيقي مطرب حرام است. چه در مجلس زنانه و چه مردانه.


نظر آیات عظام:

امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل، گلپايگاني و مكارم: استفتاء.

مسئله: دعوت كردن از مداحان به جهت شعر خواندن و يا مداحي كردن اگر به نحو غنايي نباشد اشكال ندارد.


نظر آیات عظام:

امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل، گلپايگاني و مكارم: استفتاء.

مسئله: دعوت كردن از اهل كتاب به اينگونه مجالس اشكالي ندارد مگر آنكه انسان علم داشته باشد كه در صورت آمدن آنها منكرات

را اشاعه مي دهند و موازين شرعي را مراعات نمي كنند (كه در اين صورت دعوت از آنها جايز نيست).


نظر آیات عظام:

امام، اراكى، بهجت و گلپايگانى: استفتاء.

مسئله:رفتن به مجالسي كه انسان علم دارد در آنجا لهو و لعب برپا مي شود جايز نيست مگر براي نهي ازمنكر و جلوگيري از ارتكاب گناه.


نظر آیات عظام:

امام، اراكى، بهجت، خامنه اي و گلپايگانى: استفتاء.

فاضل: جامع المسائل، با استفاده از سؤال 2231 و جامع المسائل، ج‏2، سؤال 750.

در نتيجه: رفتن به برخي از مجالس عقد و عروسي كه انسان مي داند شركت كنندگان يا بر پا كنندگان آن متشرع نيستند لهو و لعب مي كنند و

يا مجلسِ مختلط دارند به گونه اي كه موازين شرعي در آن رعايت نمي شود، جايز نيست اگر چه مجلس عقد و عروسي بستگان نزديك باشد.

مسئله: رفتن به مجالسي كه به جهت لهو و لعب بر پا شده است جايز نيست اگر چه انسان علم داشته باشد مرتكب حرام نخواهد شد.


نظر آیات عظام:

امام، اراكى، بهجت، خامنه اى، فاضل و گلپايگانى: با استفاده از مدارك مسئله قبل.

مسئله: دعوت كردن از عكاس يا فيلمبردار مرد براي تهيه فيلم و عكس از عروس و داماد و يا نامحرمهاي ديگر،

در حالي كه علم داريم آنها پوشش كافي را رعايت نخواهند كرد جايز نيست.


نظر آیات عظام:

امام، اراكى، خامنه اي و گلپايگانى: استفتاء.

سؤال: آيا شركت در مجالس لهو و لعب فقط براي صرف غذا جايز است.

نظر آیات عظام:

فاضل: چنانچه بساط حرام برچيده شده باشد، شركت براي صرف غذا مانعي ندارد. جامع المسائل، ج‏2، سؤال 751.

سؤال: آيا مي توانيم دعوت غير مسلمين را پذيرفته و به منزلشان برويم (با توجه به اينكه هر رفتي يك برگشتي از سوي مقابل به اماكن مسلمين دارد)

در صورت امكان رفتن، آيا مجاز به خوردن مواد غذايي غير گوشتي (چاي و شيرينى) در ظروف منزل آنان مي باشيم يا خير؟

نظر آیات عظام:

گلپايگانى: پذيرفتن دعوت آنها در صورت داشتن مصلحت مانع ندارد ولي از خوردن چيزهاي معلوم النجاسه بايد اجتناب شود. استفتاء.

بسم الله الرحمن الرحیم

رقص

مسئله: رقصيدن براي مردان جايز نيست مگر رقصيدن مرد براي همسر خود.

نظر آیات عظام:

امام: با استفاده از كتاب احكام ازدواج، ص‏186 و استفتائات، (مكاسب محرمه)، سؤال 35.

اراكى: احوط ترك رقص مرد است حتي براي همسر (احتياط واجب). توضيح المسائل، ص‏598 و استفتاء.

بهجت: رقصيدن مرد در مجلس مردان اشكال دارد و احتياط واجب در ترك است. توضيح المسائل، مسائل متفرقه، مسئله 1.

تبريزى: اصل رقصيدن حرام نيست مگر آنكه مستلزم فعل حرامي باشد. صراط النجاة، با استفاده از سؤال 1020.

خامنه اى: رقص اگر مهيج شهوت يا مستلزم عمل حرامي باشد حرام است. اجوبة الاستفتائات، ج‏2، سؤال 86.

فاضل:احوط ترك رقص است مطلقا مگر خصوص رقص زن براي شوهر آنهم در صورتيكه همراه با حرامي نباشد. استفتاء.

گلپايگانى: بطور كلي رقصيدن مرد جايز نيست حتي براي همسر. استفتاء.

سؤال: آيا رقصيدن مرد براي همسر خود جايز است.جواب: اشكال ندارد.

نظر آیات عظام:

امام: با استفاده از مدارك مسئله قبل.

خامنه اى: اجوبة الإستفتائات، ج‏2، سؤال 91.

اراكى: بنابر احتياط واجب جايز نيست. استفتاء.

بهجت: رقصيدن زن و شوهر براي يكديگر خلاف احتياط است. استفتاء.

تبريزى: اشكالي ندارد مگر آنكه مستلزم حرامي باشد. صراط النجاة، با استفاده از سؤال 1020.

فاضل: احوط ترك است. استفتاء.

گلپايگانى: جايز نيست. استفتاء.

سؤال: مراد از رقص چيست.جواب: هر عملي كه عرفاً بدان رقص بگويند.

نظر آیات عظام:

امام، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل، گلپايگاني و مكارم: استفتاء.

مسئله: در حرمت رقص براي مردان هيچ فرقي بين انواع آن نيست.

امام، اراكى، فاضل و گلپايگانى: استفتاء.

بهجت: بنابر احتياط واجب رقصيدن مرد جايز نيست و در اين مسئله فرقي بين انواع رقصها نيست.

توضيح المسائل،با استفاده از مسائل متفرقه، مسئله 1 و استفتاء.

تبريزي و خامنه اى: اصل رقصيدن اشكال ندارد مگر اينكه مستلزم فعل حرامي باشد. و در اين مسئله فرقي بين انواع رقصها نيست. استفتاء.

در نتيجه:خواه رقصهاي محلي يا بومي باشد كه در مجالس مختلف يا مجالس عقد و عروسي اجرا مي شود و خواه رقص چوب زني و يا هر رقص ديگر باشد.

مسئله: همچنين در حرمت رقص فرقي نيست بين آنكه مردها بطور دسته جمعي برقصند يا فردى، با ساز باشد يا بدون آن، بيننده نامحرم باشد يا نباشد.

نظر آیات عظام:

امام، اراكى، فاضل و گلپايگانى: استفتاء.

بهجت: رقصيدن مطلقاً بنابر احتياط واجب اشكال دارد و بايد ترك شود. استفتاء.

تبريزى: اگر رقص در مقابل نامحرم باشد و يا همراه با موسيقي مطرب باشد و يا مستلزم هر حرام ديگري باشد، جايز نيست.

تبريزى: صراط النجاة، با استفاده از سؤال 1020 و استفتاء.

خامنه اى: رقص در هر صورت اگر مهيج شهوت يا مستلزم عمل حرام باشد حرام است. استفتاء.

مسئله: بنابر احتياط واجب رقصيدن خانمها در هر كجا اعم از مجلس عقد و عروسي و يا مولوديها جايز نيست.

مگر رقصيدن زن براي همسر خود.

نظر آیات عظام:

امام: با استفاده از استفتاء در كتاب احكام ازدواج، ص‏186؛ استفتائات، (مكاسب محرمه)، سؤال 35 و استفتاء.

گلپايگانى: استفتاء.

سؤال: رقصيدن مرد در خلوت بگونه اي كه بيننده اي نباشد چه حكمي دارد.

نظر آیات عظام:

اراكى: رقص اشكال دارد مطلقاً. استفتاء.

بهجت: رقصيدن مطلقاً جايز نيست و بنابر احتياط واجب بايد ترك شود. استفتاء.

تبريزي و خامنه اى: در صورتي كه مستلزم حرامي نباشد اصل رقصيدن اشكالي ندارد.

تبريزى: صراط النجاة، با استفاده از سؤال 1020 و استفتاء.

خامنه اى: استفتاء.

فاضل: احوط ترك رقص است مطلقاً مگر خصوص زن براي همسر خود آنهم در صورتيكه همراه با حرامي نباشد. استفتاء.

گلپايگانى: از مصاديق لغو است. استفتاء.

در نتيجه: خانمها نمي توانند در مجلس عقد و عروسي برقصند حتي اگر نامحرم هم نباشد.

توجّه: در بعضي از كتابهاي احكام استفتايي از حضرت امام(رض) به چاپ رسيده است مبني بر اينكه، (حرمت رقص زن در مقابل زن ديگر معلوم نيست)

اين استفتاء با (عدم جواز بنابر احتياط واجب) منافاتي ندارد. زيراگاهي مجتهد به حرمت فعلي اطمينان پيدا نمي كند لذا مسئله را بصورت احتياطواجب

بيان مي فرمايد. در اين مسئله به كليه آدرسهاي داده شده مراجعه شود.

سؤال: آيا رقصيدن خانمها در مجلس عقد و عروسي در حالي كه فقط محارم حضور داشته باشند جايز است.جواب: جايز نيست.

نظر آیات عظام:

اراكى: بنابر احتياط واجب رقصيدن زن جايز نيست حتي براي شوهر. توضيح المسائل، مسئله 598.

بهجت: بنابر احتياط واجب رقصيدن زن در مجالس زنان جايز نيست. توضيح المسائل مسائل، متفرقه، مسئله 1.

تبريزي و خامنه اى: رقص به تنهايي حرمتي ندارد، مگر مستلزم حرامي باشد.

تبريزى: صراط النجاة، سؤال 1020.

خامنه اى: با استفاده از اجوبة الاستفتائات، ج‏2، سؤالات 86 90.

فاضل: احوط ترك رقص است. استفتاء.

بنابراين رقصيدن خانمها در مجالس خصوصي كه قبل از مجلس عقد و عروسي و يا بعد ازآن تشكيل مي شود جايز نيست.

اگر چه شركت كنند گان خواهر، برادر يا مادر و خاله و يا هر يك از بستگان نزديك باشد.

مسئله: در مسئله حرمت رقصيدن زن، فرقي در انواع آن نيست و هر عملي كه عرفاً بدان رقص بگويند (براي غير همسر) جايز نيست.

نظر آیات عظام:

امام و گلپايگانى: استفتاء.

سؤال: رقصيدن زن در خلوت بگونه اي كه بيننده اي نباشد چه حكمي دارد.

نظر آیات عظام:

اراكى: رقص مطلقاً اشكال دارد. استفتاء.

تبريزى: رقص به تنهائي حرمتي ندارد مگر آنكه مستلزم حرامي باشد.صراط النجاة، سؤال 1020.

خامنه اى: اگر مهيج شهوت و يا مستلزم حرام باشد حرام است. استفتاء.

گلپايگانى: از مصاديق لغو است. استفتاء.

بسم الله الرحمن الرحیم

موسيقي

مسئله: نواختن موسيقي مطرب كه مناسب مجالس لهو است و گوش دادن به آن، چه براي مردان و چه براي زنان جايز نيست اگر چه با

وسائلي غير از آلات موسيقي باشد مانند قابلمه، سطل و...

نظر آیات عظام:

امام، اراكى، خامنه اي و گلپايگانى: استفتاء.

امام: استفتائات، (مكاسب محرمه)، سؤال 25.

بهجت: توضيح المسائل، مسائل متفرقه، با استفاده از مسئله 20 و استفتاء.

تبريزى: صراط النجاة، با استفاده از سؤالهاي 1001 و 1003.

سيستانى: منهاج الصالحين، (مكاسب محرمه)، با استفاده از مسئله 20.

فاضل: جامع المسائل، با استفاده از سؤالهاي 987 و 988.

مسئله: گوش دادن به نوارهاي موسيقي مطرب چه براي مردان و چه براي زنان جايز نيست.

نظر آیات عظام:

امام، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل و گلپايگانى: با استفاده از مدارك مسئله قبل و استفتاء.

سؤال: لطفاً بفرماييد موسيقي مطرب چيست؟ جواب: موسيقي كه مناسب مجالس لهو و لعب باشد.

امام، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستاني و گلپايگانى: استفتاء.

تبريزى: صراط النجاة، با استفاده از سؤال 1001.

فاضل: موسيقي كه مناسب مجالس لهو و لعب باشد يعني براي انسان حالت غير عادي از نظر وجد و نشاط بوجود آورد.

جامع المسائل، ج‏1، با استفاده از سؤال 1006.

سؤال: لطفاً بفرماييد چگونه مي توان موسيقي مطرب را از غير مطرب تشخيص داد بخصوص اينكه عرف مردم نسبت به يك موسيقي اختلاف دارند،

بعضي كه موسيقي را قبلاً شنيده اند مثلاً مي گويند مطرب است و برخيديگر كه آن را نشنيده اند آن را غير مطرب مي دانند، در هر صورت تكليف در

صورت اختلاف چيست، آيا شنيدن اينگونه موسيقيها جايز است.

جواب: ملاك در شناخت موسيقي مطرب يا اطمينان خودِ شخص است كه بداند موسيقي مطرب است و يا بايد به عرف رجوع كند. و در موارد مشكوك

شنيدن آن مانعي ندارد.

نظر آیات عظام:

امام، اراكى، سيستانى، فاضل و مكارم: استفتاء.

امام: استفتائات، (مكاسب محرمه)، با استفاده از سؤالهاي 29 و 31 و 40.

بهجت: توضيح المسائل، مسائل متفرقه، با استفاده از مسئله 20.

خامنه اى: استفتاء.

سيستانى: منهاج الصالحين،با استفاده از مسئله 20.

تبريزى: ملاك در شناخت موسيقي مطرب، يا اطمينان خودِ شخص است يا اينكه اهلخبره به او بگويند البته در صورتي كه شخص ديگري نظر مخالف آن

خبره را نگويد. و اما اگر عرف در يك موسيقي اختلاف دارند به گونه ايكه انسان شك كند مطرب است يا نه، در اين صورت شنيدن آن بنابر احتياط واجب

جايز نيست. صراط النجاة، سؤال 1002.

گلپايگانى: بطور كلي هر آنچه بدان موسيقي بگويند شنيدن آن جايز نيست خواه مطرب باشد يا نباشد. استفتاء.

سؤال: موسيقيهايي كه از صدا و سيما پخش مي شود بعضي از آنها در زمان طاغوت نيز پخش مي شد و بعض ديگر موزيك متن فيلمهاي خارجي

است و بعضي موسيقي بدون صداي خوانندگان زمان طاغوت است، خواهشمند است موارد مباح و حرام آنها را بيان فرماييد.

جواب: موسيقي مطرب حرام است (اگر چه از صدا و سيما پخش شود) و صداهاي مشكوك مانع ندارد.

نظر آیات عظام:

امام، بهجت، خامنه اى، سيستانى، فاضل و مكارم: استفتاء.

امام: استفتائات، (مكاسب محرمه)، سؤالهاي 28 و 29 و 31.

فاضل: جامع المسائل، ج‏1، سؤالهاي 998 و 999.

تبريزى: بنابر احتياط واجب بايد از موارد مشكوك پرهيز كرد. صراط النجاة، با استفاده از سؤالهاي 1002 و 1015.

گلپايگانى: شنيدن موسيقي مطلقاً حرام است خواه از صدا و سيما پخش بشود يا نشود. استفتاء.

سؤال: بعضي از سرودهايي كه از صدا و سيماي جمهوري اسلامي پخش مي شود، آهنگهاي تندي دارد كه حتي انسان را از حالت طبيعي خارج

مي نمايد، شنيدن اين نوع موسيقي چه حكمي دارد موسيقيهايي مانند آهنگ شهيد مطهري و امثال آن كه غم انگيز است حكمش چيست همچنين

نواختن اينگونه موسيقيها چه حكمي دارد؟

جواب: گوش دادن و يا نواختن هر نوع موسيقي كه مطرب باشد جايز نيست. ملاك در حرمت شاد يا غمناك بودن موسيقي نيست بلكه ملاك مطرب بودن

يا نبودن آن است.

نظر آیات عظام:

امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل و مكارم: استفتاء.

امام: استفتائات، (مكاسب محرمه)، با استفاده از سؤال 40

سؤال: آيا شخصيت نوازنده و محل نواختن و يا غرض و هدف از آن در حكم موسيقي تأثير دارد؟

خامنه اى: موسيقي حرام، موسيقي مطرب ولهوي مناسب با مجالس لهو و گناه است و گاهي شخصيت نوازنده يا كلام همراهآهنگ يا مكان و يا ساير

شرائط در اينكه موسيقي تحت عنوان موسيقي مطرب و لهوي حرام و يا عنوانحرام ديگر قرار بگيرد مؤثر است مانند اينكه بر اثر آن امور، منجر به ترتّب

فساد شود. اجوبة الاستفتائات، ج‏2، سؤال 45.

گلپايگانى: شنيدن موسيقي و يا نواختن آن مطلقاً حرام است.ارشاد السائل، سؤال 574.

مسئله: گوش دادن و يا نواختن سرودهاي انقلابي و يا موسيقيهايي كه براي جنگ و يا عزاداري بكار مي رود و خلاصه هر نوع

موسيقي در صورتي كه مطرب نباشد اشكال ندارد.

نظر آیات عظام:

امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، فاضل، سيستاني و مكارم: استفتاء.

تبريزى: صراط النجاة، با استفاده از سؤالهاي 1003 و 1010.

فاضل: جامع المسائل، با استفاده از سؤالهاي 988 987.

گلپايگانى: شنيدن موسيقي و يا نواختن آن مطلقاً حرام است.

سؤال: اگر كسي هيچ نوع آهنگي براي او ايجاد تحريك نكند، گوش دادن او به اين آهنگها چگونه است؟

جواب: ملاك در حرمت موسيقي مطرب بودن يا نبودن آن است عرفاً، خواه شخص تحريك بشود يا نشود.

نظر آیات عظام:

امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل و مكارم: استفتاء.

گلپايگانى: شنيدن موسيقي و يا نواختن آن مطلقاً حرام است.ارشاد السائل، سؤال 574.

بسم الله الرحمن الرحیم

قانون كلي رقص و موسیقی

بنابراين شنيدن و يا نواختن هرگونه موسيقيمطرب حرام است، اگر چه كسي بواسطه آن تحريك بشود يا نشود، و يا از آنموسيقي لذّت ببرد يا نبرد،

موسيقي شاد باشد يا غم انگيز، سنتي باشد يا غير آن، ايراني باشد يا خارجى، در مجلس عقد و عروسي باشد يا در غير آن.

و در صورتي كه موسيقي مطرب نباشد، شنيدن و يا نواختن آن اشكالي نداردو اگر براي فردي موسيقي مشكوك باشد شنيدن و يا نواختن آن اشكالي ندارد.

سؤال: گوش دادن بعضي از انواع موسيقي كه قصد از گوش دادن آنها لهو و لعب نيست مانند موسيقيهايي كه گفته مي شود براي آرامش اعصاب خوب است

و يا موسيقي هايي كه بعضي اطباء براي معالجه توصيه مي كنند و ياموسيقيهايي كه براي جنگ ساخته مي شود كه غرض از آن لهو ولعب نيست جايزاست؟

جواب: در كليه موارد اگر موسيقي مطرب نباشد شنيدن آن اشكال ندارد.

نظر آیات عظام:

امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل و مكارم: استفتاء.

تبريزى: صراط النجاة، سؤال 1003.

گلپايگانى: گوش دادن به هر صدايي كه عرفاً به آن موسيقي مي گويند حرام است. ارشاد السائل، سؤال 574.

سؤال: اينجانب پاي تلويزيون مي نشينم و بچه ها از 5 ساله تا 20 ساله، از دختر و پسر، از محصل مدرسه تا طلبه همه به تلويزيون نگاه مي كنند.

و بنده مواردي خلاف شرع مشاهده مي كنم و به خاطر اينكه فرهنگ اسلاميبچه ها خراب نشود و حرام را حلال ندانند و منكر را معروف نپندارند،

اين موارد را به آنان گوشزد مي كنم. اما بعضي از افراد برخورد شديديبا بنده مي كنند. مي گويند حضرت امام(ره) همه برنامه هاي تلويزيون را حلالمي دانند،

حال بفرماييد در مقابل نشان دادن زنهاي نامحرم با آرايش و خنده و نازي كه مي كنند و موسيقي كه پخش مي كنند تكليف چيست؟

نظر آیات عظام:

فاضل: هنوز برنامه هاي تلويزيون و راديو صددرصد اسلامي نيست و در ميانآنها احياناً برخي از موارد غيرمشروع وجود دارد، كه با عنايت خاص مسئولان

اصلاح خواهد شد. ولي لازم است در برخورد با جوانها و نوجوانها بگونهاي عمل شود كه اعتقاد آنها نسبت به اصل نظام مقدس جمهوري اسلامي

تزلزل پيدا نكند. زيرا كه نظام مذكور حافظ اساس اسلام و تشيع است.

پيداست همانطور كه در صدر اسلام احكام الهي به صورت تدريج نازل و پياده ميشد، در اين نظام هم كه مسبوق به رژيم ضد اسلامي طاغوت بوده،

نبايد انتظار داشت كه جميع احكام اسلام در زمان كوتاهي پياده شود، بلكهنياز به مرور زمان دارد، اميد است در آينده نزديك شاهد پياده شدن همهاحكام

اسلام در سايه حكومت اسلامي باشيم. در عين حال از مواردي كه اطمينان به حرمت داريد اجتناب كنيد و چنانچه مفسده اي در كار نباشد،

دیگران را ارشاد کنید. جامع المسائل، ج‏1، سؤال 1002.

مسئله: نواختن هرگونه موسيقي مطرب بوسيله آلات موسيقي جايز نيست، چه در مجلس عقد باشد يا عروسي و يا هر مجلس ديگر،

مردانه باشد يا زنانه، توسط مرد نواخته شود يا زن.

نظر آیات عظام:

امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل و مكارم: استفتاء.

گلپايگانى: مجمع المسائل، ج‏2، با استفاده از سؤال 661 و استفتاء.

مسئله: موسيقي زدن اگر بواسطه وسائلي غير از آلات لهو و لعب باشد مانند تشت و قابلمه و سطل و... اشكالي ندارد.

مشروط به آنكه به نحو مطرب نباشد.

نظر آیات عظام:

امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل و مكارم: استفتاء.

گلپايگانى: بطور كلي موسيقي زدن با آلات لهو و لعب حرام است و با غير آن مثل تشت و قابلمه بنابراحتياط واجب جايز نيست.

مجمع المسائل، ج‏2، سؤال 661 و استفتاء.

مسئله: گوش دادن به موسيقي مطرب و آواز غنائي حرام است لكن شنيدن آن بدون توجه اشكالي ندارد.

نظر آیات عظام:

تبريزى: صراط النجاة، با استفاده از سؤال 1004.

خامنه اى: استفتاء.

توضيح: يعني گاهي انسان به موسيقي توجه مي كند و به آن گوش مي دهد، اين حرام است ولي گاهي انسان گوش نمي دهد ولي صداي موسيقي

به گوش او مي رسد و انسان نيز به او توجهي ندارد. در اين صورت اشكاليندارد. مانند آنكه صداي موسيقي از منزل همسايه مي آيد و يا راننده موسيقي

مطرب گذاشته ولي انسان به آن موسيقي توجهي نمي كند. در اين صورت اگر چه موسيقي به گوش انسان مي رسد ولي اشكال ندارد.

سؤال: مي فرماييد رقصيدن زن براي شوهر اشكال ندارد آيا گوش دادن به موسيقي در حال همين رقص جايز است؟

جواب:اگر موسيقي مطرب باشد جايز نيست.

نظر آیات عظام:

امام، تبريزى، خامنه اي و فاضل: استفتاء.

اراکی: رقصیدن زن برای همسرش بنابر احتیاط واجب جایز نیست همانگونه که شنیدن موسیقی مطرب جایز نیست. استفتاء

بهجت: رقصیدن مطلقا جایز نیست و بنابر احتیاط واجب باید آن را ترک کرداگرچه زن برای شوهر باشد. گوش دادن به موسیقی مطرب جایز نیست. استفتاء

بسم الله الرحمن الرحیم

آواز خواندن



مسئله: آواز خواندن مردان اگر به نحو غنايي نباشد و بر آن مفسده اي مترتب نباشد اشكال ندارد.


نظر آیات عظام:

امام، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل و مكارم: استفتاء.

امام: تحرير، (مكاسب محرمه)، مسئله 13.

سيستانى: منهاج الصالحين، (مكاسب محرمه)، مسئله 20.

سؤال: لطفاً بفرماييد غنا چيست آيا زيبا خواندن غنا محسوب مي گردد؟

جواب: صداي زيبا و يا زيبا خواندن به تنهايي غنا محسوب نمي گردد بلكه غنا عبارت است از: كشيدن صدا همراه با ترجيع با كيفيتي مخصوص كه

متناسب مجالس لهو و لعب و محافل طرب و معصيت باشد.

نظر آیات عظام:

امام: تحرير، (مكاسب محرمه) مسئله 13.

خامنه اى: استفتاء.

تبريزى و سیستانی: اگر کلامی ، اعم از شعر و یا نثر ، به گونه ای گفته شود که متناسب با مجالس لهو و لعب باشد غنا محسوب می گردد.

تبریزی: صراط النجاة ، با استفاده از سؤالهای 1012و1022

سیستانی : منهاج الصالحین ، مکاسب محرمه، مسئله20.

بهجت: مناسب با مجالس اهل فسوق معرّف آن است. استفتاء

فاضل: غنا آوازی است که در آن صدا را در گلو می گردانند که به زبان عرفی چهچهه می گویند ، و طرب انگیز هم باشد و مناسب مجالس لهو ولعب هم باشد.

جامع المسائل،ج1،با استفاده از سؤالهای 978و1007.

سؤال: بفرماييد آيا در مجالس شادي خواندن سرودها و يا اشعار و يا حتي خواندن بعضي از ادعيه و يا مدايح ائمه اطهار عليهم السلام كه متضمن معاني

خوبي هستند، با لحني شاد جايز است؟

جواب: خواندن هر چيزي اعم از شعر، نثر، قرآن و يا مدايح به نحو غنايي حرام است و حتي خواندن قرآن و ادعيه و امثال آن به نحو غنايي داراي عقوبت

بيشتري است.

نظر آیات عظام:

امام، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل و مكارم: استفتاء.

امام: تحرير، (مكاسب محرمه)، با استفاده از مسئله 13.

سيستانى: منهاج الصالحين، (مكاسب محرمه) مسئله 20.

فاضل: جامع المسائل، ج‏1، با استفاده از جواب سؤال 997.

مسئله: آواز خواندن به نحو غنايي براي خانمها جايز نيست. مگر در مجلس شب عروسي و مجلسي كه بطور عرفي قبل و يا بعد از آن مي گيرند،

مشروط به آنكه صداي آنان را نامحرم نشنود. اگر چه احتياط مستحب در ترك است.


نظر آیات عظام:

امام: تحرير، (مكاسب)، محرمه مسئله 13.

تبريزى: صراط النجاة، سؤالهاي 1009 و 1016.

خامنه اى: استفتاء.

سيستانى: منهاج الصالحين، (مكاسب محرمه)، مسئله 20.

فاضل: جامع المسائل، ج‏1، با استفاده از جواب سؤال 997.

اراكى : بنابراحتیاط واجب غنا در مجالس عروسی جایز نیست. توضیح المسائل ، ص598.

بهجت: فقط غنای مغنیه در زفاف که ترجیع در صوت می نماید و متعلق به کلام غیر باطل باشد استثنا شده و در مقابل نامحرم اشکار دارد. استفتاء

گلپایگانی: آواز خواندن در عروسی آنهم در شب زفاف بعید نیست جایز باشد مشروط به آنکه نامحرم صدای آنها را نشنود لکن احتیاط مستحب

در ترک است . ارشاد السائل ،سؤال 568.

بنابراین آواز خواندن به نحو غنایی یا مطرب در مجالس عروسی و یا غیر آن برای خانمها جایز نیست. بله اگر آواز مطرب نباشد اشکال ندارد.

بنابر اين خانمها مي توانند در مجلس عروسي و مجالسي كه قبل و بعد عروسي بطور عرفي برگزار مي گردد آواز بخوانند مشروط به آنكه نامحرم

صداي آنان را نشنود چه بصورت دسته جمعي بخوانند و چه فردى.

سؤال: آيا خانمها مي توانند در مجلس عقد يا مولوديه ها آواز به نحو غنايي بخوانند؟

جواب: جايز نيست و بايد ترك شود و فقط در مجلس عروسي خانمها مي توانند آواز بخوانند آنهم در صورتي كه نامحرم صداي آنان را نشنود.

نظر آیات عظام:

امام، بهجت، خامنه اي و گلپايگانى: استفتاء.

تبريزى: صراط النجاة، سؤالهاي 1009 و 1016.

سيستانى: منهاج الصالحين، (مكاسب محرمه )، مسئله 20.

فاضل: جامع المسائل، ج‏1، سؤال 997.

اراكى: بطور کلی غنا جایز نیست و در مجلس عروسی بنابر احتیاط واجب نباید آواز غنایی بخوانند. استفتاء

سؤال: اگر مجلس عقد و عروسي با هم باشد آيا جايز است خانمها در صورتي كه نامحرم صداي آنان را نشنوند آواز بخوانند؟

جواب: اشكال ندارد.

نظر آیات عظام:

امام، تبريزى، سيستاني و فاضل: استفتاء.

اراكى : بنابر احتیاط واجب باید ترک کنند. استفتاء

گلپایگانی : بعید نیست آواز خواندن خانمها آنهم فقط در شب زفاف مشروط به آنکه نامحرم صدای آنها را نشنود جایز باشد لکن احتیاط مستحب در ترک است .

ارشاد السائل،سؤال 568.

سؤال: آيا جايز است زن براي شوهر خود آواز بخواند؟

جواب: آواز خواندن براي شوهر از مستثنيات نيست و اگر آواز او را نامحرم نشنود و غنا هم نباشد مانعي ندارد.

نظر آیات عظام:

امام: استفتائات،ص‏15 و با استفاده از استفتاء در كتاب احكام بانوان، مسئله‏35، ص‏28.

اراكى، بهجت، خامنه اى، فاضل و گلپايگانى: استفتاء.

تبريزى: صراط النجاة، سؤال 1017.

سيستانى: منهاج الصالحين، (مكاسب محرمه) مسئله 20.

بنابراين هرگونه آواز غنايي براي شوهر جايز نيست و فقط آوازهاي جايز آنهم اگر نامحرم صداي او را نشنود اشكال ندارد.

مسئله: تك خواني موسيقيهاي غير مطرب توسط زن، مانند سرودها در صورتي كه نامحرم صداي آنان را بشنود جايز نيست.


نظر آیات عظام:

امام، اراكى، تبريزى، سيستانى، فاضل و گلپايگانى: استفتاء.

فاضل: جامع المسائل، ج‏1، سؤال 977.

بهجت: اگر موجب فساد است مجاز نیست. بلکه غالباً خواندن زن در حضور مرد واستماع آن موجب فساد است، پس مجاز نیست. استفتاء

مسئله: تك خواني آقايان براي مردان و يا براي زنان در صورتي كه به نحو غنايي نباشد و بر آن مفسده اي مترتب نشود اشكال ندارد.


نظر آیات عظام:

امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستاني و فاضل: استفتاء.

سؤال: جمع خواني زنان در بين خانمها و همچنين در مقابل مردان نامحرم چه حكمي دارد؟

جواب: اگر به نحو غنايي نباشد و بر آن مفسده اي مترتب نشود، اشكال ندارد.

نظر آیات عظام:

امام، خامنه اي و فاضل: استفتاء.

امام: استفتائات، (مكاسب محرمه)، با استفاده از سؤال 44.

فاضل: جامع المسائل، ج‏1، سؤال 1724.

بهجت: اگر موجب فساد است مجاز نیست. بلکه غالباً خواندن زن در حضور مرد واستماع آن موجب فساد است، پس مجاز نیست. استفتاء

سؤال: جمع خواني مردان در بين آقايان و يا در مقابل خانمهاي نامحرم چه حكمي دارد؟

جواب: اگر به نحو غنايي نباشد و بر آن مفسده اي مترتب نشود، اشكال ندارد.

نظر آیات عظام:

امام، بهجت، خامنه اى، فاضل، تبريزي و سيستانى: استفتاء.

مسئله: قرآن خواندن خانمها در مقابل نامحرم اگر چه با صوت باشد اشكال ندارد، مشروط به آنكه موجب تحريك و مفسده نباشد.


نظر آیات عظام:

امام: با استفاده از احكام بانوان، سؤال 5، ص‏24.

خامنه اى: استفتاء.

فاضل: جامع المسائل، ج‏1،با استفاده از سؤال 1723.

بهجت :اگر موجب فساد است مجاز نیست. بلکه غالباً خواندن زن در حضور مرد واستماع آن موجب فساد است، پس مجاز نیست. استفتاء

گلپایگانی: بانوان و دختران نزد نامحرم قرآن را با صدا نخوانند و همچنین با صدا خواندن مرد چنانچه موجب تلذّذ بانوان شود اشکال دارد.

مجمع المسائل ، ج2، با استفاده از سوال 652.

بسم الله الرحمن الرحیم

مقدمات مجلس عقد و عروسي



مسئله: آماده كردن هر گونه وسائل لهو و لعب حرام است.


نظر آیات عظام:

امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل، گلپايگاني و مكارم: استفتاء.

تبريزى:توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 2075.

سيستانى: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 2076.


مسئله: آماده كردن اتاق يا سالن يا محيطي كه در آن لهو و لعب مي كنند،

(مانند آماده كردن سِن جهت رقصيدن و يا نوازندگي مطرب) به قصد انجام معصيت جايز نيست.


نظر آیات عظام:

امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل، گلپايگاني و مكارم: استفتاء.



قانون كلي



مسئله: تهيه هر چيزي كه مي تواند استعمال حرام داشته باشد به قصد استفاده حرام آن جايز نيست.


نظر آیات عظام:

امام، اراكى، بهجت، خامنه اي و گلپايگانى: استفتاء.

تبريزى: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 2076.

سيستانى: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 2076.

فاضل: توضيح المسائل، مسئله 2129.

مكارم: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 1762.


مسئله: تهيه نوارهاي كاست مبتذل و يا وسائل ديگر موسيقي براي نواختن موسيقي مطرب جايز نيست.


نظر آیات عظام:

امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل و مكارم: استفتاء.

تبريزى: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 2075.

سيستانى: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 2076.

مكارم: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 1762.

گلپایگانی: تهیۀ آلات لهو و لعب مطلقاً جایز نیست. استفتاء

مسئله: گلكاري كردن ماشين و بوق زدن در سطح شهر اگر موجب جلب نظر نامحرم به عروس يا ديگر خانمها و

صورت زينت شده آنها شود و يا موجب اذيت و مزاحمت مردم شود حرام است.


نظر آیات عظام:

امام، بهجت، تبريزى، خامنه اى،گلپايگاني و مكارم: استفتاء.

بسم الله الرحمن الرحیم

احكام مجلس مردانه عقد و عروسي

مسئله: دست زدن در مجلس عقد و عروسي مردانه ويا در ديگر مجالس جشن ها اگر به نحو لهوي نباشد اشكال ندارد.

نظر آیات عظام:

امام، اراكي و گلپايگانى: استفتاء.

اراكى: با استفاده از توضيح المسائل، ص‏598.

بهجت: دست زدن در مجالس جشن و سخنراني جهت تشويق افراد اگر به حد لهو نرسد مانعي ندارد. توضيح المسائل، مسائل متفرقه، مسئله 30.

تبريزى: دست زدن في نفسه حرام نيست مگر آنكه مستلزم حرامي باشد. صراط النجاة، سؤال 1020.

خامنه اى: دست زدن اگر به نحو متعارف باشد مانع ندارد. استفتاء.

فاضل: دست زدن در مجالس جشن و سرور و يا ميلاد ائمه اطهار اشكالي ندارد بهشرط آنكه در مسجد ياحسينيه نباشد. جامع المسائل، ج‏1، سؤال 1734

در نتيجه: اگر دست زدن به نحو لهوي باشد اشكال دارد و اگر بطور متعارف باشد مانند دست زدن براي تشويق كسي اشكال ندارد.

سؤال: اگر در مجلس مردانه عقد و عروسي بچه ها برقصند و مردان ديگر دست بزنند جايز است؟

جواب: بچه ها تكليف ندارند و حكم دست زدن هم اگر به نحو غنائي نباشد اشكال ندارد.

نظر آیات عظام:

امام، اراكى، خامنه اي و گلپايگانى: استفتاء.

فاضل: جامع المسائل، ج‏1،با استفاده از سؤال 1734.

بهجت: اگر به حد لهو نرسد اشكالي ندارد. توضيح المسائل، با استفاده از مسائل متفرقه، مسئله 30.

تبريزى: اگر مستلزم حرامي نباشد اشكال ندارد.صراط النجاة، با استفاده از سؤال 1020.

مسئله: آمدن عروس و يا خانمهاي نامحرمِ ديگر به مجلس مردانه جايز نيست مگر آنكه پوشش كافي داشته باشند.

نظر آیات عظام:

امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل، گلپايگاني و مكارم: استفتاء.

در نتيجه: بايد وجه و كفين خودشان را هم اگر زينت دارد از نامحرم بپوشند ولي بهتر است از ورود به مجلس مردان خودداري كنند.

مسئله: اگر داماد بداند در صورتي كه به مجلس خانمها برود به نامحرمي كه زينت كرده است نگاه خواهد كرد،

نبايد به مجلس خانمها برود اگر چه اين نگاه بدون قصد لذّت و ريبه باشد.

نظر آیات عظام:

امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل، گلپايگاني و مكارم: استفتاء.

سيستانى: اگر خانمها مقيد به حفظ حجاب هستند و اگر آنها را امر به حجاب كنيم اعتنا مي كنند، رفتن به آن مجلس جايز نيست و الا اشكال

ندارد مشروط به اينكه نگاه بدون لذّت و ريبه باشد. منهاج الصالحين،(نكاح)،با استفاده از مسائل 14 و 26 و توضيح المسائل، مسائل 2442 و2443.

گلپايگانى: بنابر احتياط واجب جايز نيست حتي به وجه و كفين نامحرمنگاه كرد چه زينت داشته باشد، چه نداشته باشد. عروه، (نكاح)، مسئله 31 واستفتاء.

در نتيجه: ورود داماد به مجلس زنانه حتي اگر براي يك لحظه باشد، مثلاً براي عكس گرفتن يا حلقه دست كردن و يا... در صورتي كه مستلزم

نگاه به نامحرم زينت كرده باشد حرام است. بله اگر خانمها كاملاً خود را بپوشانند و داماد هم بتواند نگاه نكند اشكالي ندارد.

مسئله: نگاه كردن به عروس در حالي كه پوشش كافي ندارد يا وجه وكفين او زينت داشته باشد براي مردان نامحرم جايز نيست.

نظر آیات عظام:

امام، فاضل و مكارم: عروه، (نكاح)،با استفاده از مسئله 31.

امام: تحرير، (نكاح)، مسئله 18.

اراكى: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 2447 و استفتاء.

بهجت: توضيح المسائل، با استفاده ازمسئله 1931.

تبريزي و خامنه اى: استفتاء.

سؤال: دست زدن در مجالس جشن عروسي و غيره چه حكمي دارد و اگر همراه با دست به قابلمه يا تشت زده شود چه حكمي دارد؟

نظر آیات عظام:

بهجت: اگر به حد لغو نرسد اشكال ندارد. استفتاء.

خامنه اى: دست زدن به نحو متعارف في نفسه مانع ندارد. استفتاء.

فاضل: مانعي ندارد. جامع المسائل، ج‏1، سؤال 1735.

در نتيجه: نگاه كردن به عروس حتي بدون قصد لذّت و ريبه نيز جايز نيست حتي اگر براي تبريك گفتن و يا خداحافظي كردن باشد...

مسئله: اختلاط زن و مرد درمجلس عقد و عروسي اگر مستلزم نگاه كردن نامحرم به عروس يا خانمهاي ديگر،

در حالي كه پوشش كافي نداشته و يا زينت كرده اند، باشد، حرام است و بايد از آن اجتناب كرد.

نظر آیات عظام:

امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل، گلپايگاني و مكارم: استفتاء.

مسئله: تراشيدن ريش و يا ماشين كردن آن اگر مثل تراشيدن باشد بنابر احتياط واجب جايز نيست و در اين حكم تمام مردان يكسانند و

حكم خدا بواسطه مسخره مردم يا جوّ حاكم بر جلسه تغيير نمي كند. پس تراشيدن ريش براي كسي كه اولِ تكليف اوست يا اگر ريش

نتراشد مردم او را مسخره مي كنند و يا شب اولِ دامادي اوست و يا... چنانچه ريش بتراشد و يا طوري ماشين كند كه مثل تراشيدن ريش

باشد بنابر احتياط واجب جايز نيست.

نظر آیات عظام:

امام: توضيح المسائل، مسائل متفرقه ص‏26 و با استفاده از استفتائات، ج‏2، ص‏21 و 30.

تبريزى: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 2833.

خامنه اى: استفتاء.

فاضل: جامع المسائل، ج‏1،با استفاده از سؤالهاي 955، 956 و 957.

مسئله: تراشيدن بعض ريش حكم تراشيدن تمام ريش را دارد.

نظر آیات عظام:

امام: استفتائات، (مكاسب محرمه)، سؤال 84.

بهجت: توضيح المسائل، مسائل متفرقه، مسئله 4.

خامنه اى: استفتاء.

اراكي و گلپايگانى: تراشيدن ريش بطور كلي حرام است.

اراكى: استفتاء.

گلپايگانى: توضيح المسائل، مسئله 2836.
بهجت: تراشيدن موي صورت جايز نيست. توضيح المسائل، مسائل متفرقه، مسئله‏4.

سيستانى: تراشيدن ريش بنابر احتياط واجب حرام است مگر آنكه نتراشيدن براي شخص حرجي باشد،

مثلاً باعث تمسخر و يا استهزاي شديد او گردد كه در اين صورت تراشيدن ريش اشكالي ندارد. منهاج، (مكاسب محرمه)، مسئله 46.

در نتيجه: آقايان بنابر احتياط واجب نمي توانند قسمتي از ريش خود را بتراشند مگر به مقداري كه براي مرتب كردن ريش باشد.

سؤال: آيا تراشيدن موي زير گلو و روي گونه ها جايز است؟

جواب: اگر به مقداري باشد كه صدق تراشيدن ريش نكند بلكه صدق مرتب كردن آن را بكند اشكالي ندارد.

نظر آیات عظام:

امام، اراكى، تبريزي و خامنه اى: استفتاء.

بهجت: توضيح المسائل، مسائل متفرقه، مسئله 4.

فاضل: جامع المسائل، ج‏2، با استفاده از سؤال 755.

گلپايگانى: با استفاده از ارشاد السائل،، 369 و استفتاء.

اراكى، فاضل و گلپايگانى: اگر تراشيدن به مقدار خيلي كم باشد كه حكم مرتب كردن ريش را داشته باشد اشكالي ندارد

در غير اين صورت حرام است مانند مقدار ريشي كه اطراف بيني و يا نزديك چشم باشد.استفتاء.

سؤال: مقرر بفرماييد كه حد ريش چه اندازه است كه از آن كوتاهتر نباشد؟

جواب: به قدري باشد كه عرفاً بگويند ريش دارد، كافي است.

نظر آیات عظام:

امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، فاضل و مكارم: استفتاء.

گلپايگانى: مجمع المسائل سؤال 17 .

مسئله: تراشيدن سبيل اشكالي ندارد.

نظر آیات عظام:

امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل، گلپايگاني و مكارم: استفتاء.

امام: استفتائات، (مكاسب محرمه)، با استفاده از سؤال 82.

سؤال: اينجانب كارم با گرد و غبار است و مجبور هستم ريشم را بتراشم زيرا اگر ريش خود را نتراشم باعث جمع شدن گرد و غبار و خاك در

لابلاي آن مي شود. آيا كارم حرام است‏؟

جواب: ريش تراشي حرام است علي الاحوط و عذر مزبور مجوّز ريش تراشي نيست و شما در اين حكم با ديگران فرقي نداريد.

نظر آیات عظام:

امام: استفتائات، (مكاسب محرمه)، سؤال 87.

خامنه اى: استفتاء.

فاضل: جامع المسائل، ج‏1، سؤال 959.

سؤال: آيا شغل سلماني بعلت تراشيدن ريش، شغل حرام محسوب مي شود؟

نظر آیات عظام:

سيستانى: در مواردي كه تراشيدن ريش بنابر احتياط واجب جايز نيست،

گرفتن اجرت نيز براي تراشيدن آن بنابر احتياط واجب جايز نيست. منهاج الصالحين، (مكاسب محرمه)، مسئله 46.

خامنه اي و فاضل: بنابر احتياط واجب جايز نيست.

فاضل: جامع المسائل، ج‏1، با استفاده از سؤالهاي 955 و 956 و ج‏2 سؤال 756.

خامنه اى: استفتاء.

گلپايگانى: تراشيدن ريش حرام است و مزد آن هم حرام است. مجمع المسائل، سؤال 15، ص 15

سؤال: بازيكردن با آلات قمار مثل پاسور، تخته نرد، و يا وسايل ديگر قمار در صورتيكهقصد برد و باخت دركار نباشد و فقط بازي كردن باشد چه صورت دارد؟

جواب: جايز نيست.

نظر آیات عظام:

امام: توضيح المسائل، مسائل متفرقه، ص‏27.

تبريزى: صراط النجاة، سؤال 1029.

خامنه اى: استفتاء.

فاضل: جامع المسائل، ج‏1، با استفاده از سؤال 951.

گلپايگانى: مجمع المسائل،با استفاده از سؤال 2.

سؤال: آيا جهت رشد بهتر ريش مي توان آن را تراشيد؟

نظر آیات عظام:

خامنه اى: بنابر احتياط واجب جايز نيست. استفتاء.

سؤال: در مجالس عقد و عروسي يك نوع بازي معمول است به نام چوب بازي كه دو نفر مقابل يكديگر مي نشينند و به هرچه مي توانند

به پاي يكديگر مي زنند چه بسا به شكستن پاي يكي از آنها منتهي مي گردد. اين بازي چه صورت دارد؟

نظر آیات عظام:

گلپايگانى: اين نوع چوب بازي از اقسام لهو و لعب و حرام است. مجمع المسائل، ج‏2، سؤال‏19.

سؤال: پوشيدن كراوات از نظر اسلام براي داماد چه صورت دارد؟

نظر آیات عظام:

خامنه اى: بطور كلي پوشيدن كراوات و يا ديگر لباسهايي كه پوشش و لباس غير مسلمانان محسوب مي شوند بطوري كه

پوشيدن آنها منجر به ترويج فرهنگ منحط اجانب شود جايز نيست. استفتاء.

فاضل: كراوات مربوط به مسيحيها و شعار آنهاست، لذا بهتر است مسلمانان از آن اجتناب كنند.

اگر چه با شيوع آن در بين مسلمانان از آن جنبه خارج شده است. جامع المسائل، سؤالهاي 253 و 2237.

گلپايگانى:جواب اول: كراوات از شعار مذهبي نصاري است كه با كمال تأسفبين مسلمين رايج گرديده است. مجمع المسائل، ج‏2، سؤال 22، مكاسب محرمه.

جواب دوّم: كراوات شعار مسيحيهاست و بر مسلمين لازم است از آن اجتناب كنند. مجمع المسائل، ج‏1، با استفاده از سؤال 123.

بسم الله الرحمن الرحیم

احكام مجلس زنانه عقد و عروسي

مسئله: دست زدن در مجالس عروسي براي خانمها اشكال ندارد.

نظر آیات عظام:

امام، اراكي و تبريزى: استفتاء.

امام: استفتاء در كتاب احكام بانوان، سؤال 24، ص‏28.

تبريزى: صراط النجاة، سؤال 1020.

بهجت: دست زدن در مجالس جشن و سخنراني جهت تشويق افراد اگر به حد لهو نرسد مانعي ندارد. توضيح المسائل، مسائل متفرقه، مسئله 30.

خامنه اى: دست زدن به نحو متعارف في نفسه مانع ندارد. حتي اگر نامحرم صدايآنرا بشنود. با استفاده از اجوبة الاستفتائات، ج‏2، سؤال 100.

فاضل: دست زدن در مجالس جشن و سرور و يا ميلاد ائمه اطهار عليهم السلام اشكالي ندارد، به شرط آنكه در مسجد يا حسينيه نباشد.

جامع المسائل، ج‏1، سؤال 1734.

سؤال: حكم رقصيدن بچه ها در مجالس عروسي و دست زدن خانمها چيست؟

جواب: بچه ها تكليف ندارند و دست زدن خانمها در مجلس عروسي اشكال ندارد.

نظر آیات عظام:

امام و گلپايگانى: استفتاء.

فاضل: جامع المسائل، ج‏1، با استفاده از سؤال 1734.

اراكى: بچه ها تكليفي ندارند و دست زدن اگر به نحو غنايي نباشد اشكال ندارد. استفتاء.

بهجت: اگر به حد لهوي نرسد اشكال ندارد. توضيح المسائل، با استفاده از مسائل متفرقه، مسئله 30.

تبريزى: اگر مستلزم حرامي نباشد اشكال ندارد. صراط النجاة، سؤال 1020.

مسئله: ماندن در مجالس عروسي كه در آن لهو و لعب مي شود جايز نيست.

نظر آیات عظام:

امام، اراكى، خامنه اي و گلپايگانى: استفتاء.

فاضل: جامع المسائل، ج‏1، سؤال 990.

بهجت: اگر ترك لهو منحصر بر ترك مجلس است، ماندن جايز نيست. استفتاء.

در نتيجه: اگرخانمي در مجلس عروسي ببيند خانمهاي ديگر مي رقصند و يا با مردان نامحرماختلاط دارند و يا در مقابل نامحرم موسيقي مطرب مي زنند بايد

اولاً آنها را نهي از منكر كند و در صورتي كه اميد تأثير ندارد بايد مجلس را ترك كند.

سؤال : نشستن من يك زن مسلمان در مجلسي كه داماد محرم من است ولي زنهاي بي حجابي هم نشسته اند جايز است يا نه؟

نظر آیات عظام:

خامنه اي و گلپايگانى: اگر مي توانيد آنان را نهي از منكر نماييد و اگر نمي توانيد خود شما در مجلس معصيت آنها شركت نكنيد.

گلپايگانى: مجمع المسائل، ج‏1، سؤال‏44، 525.

خامنه اى: استفتاء.

سؤال: حضور در مجالس عروسي كه در آن ساز و طبل و رقص و خوانندگي مي باشد به اسم اينكه با يكديگر خويش هستيم و مجبوريم جايز است يانه؟

جواب: در مجلس لهو و لعب شركت كردن و بودن حرام است و خويشاوندي مجوز آن نيست.

نظر آیات عظام:

امام، اراكى، خامنه اي و گلپايگانى: استفتاء.

فاضل: جامع المسائل، ج‏1، با استفاده از سؤال 990.

بهجت: اگر ترك لهو منحصر بر ترك مجلس است، ماندن جايز نيست. استفتاء.

سؤال: دايره زدن در مجالس عروسي چه حكمي دارد؟

جواب: اشكال دارد.

نظر آیات عظام:

امام:استفتاء در كتاب احكام بانوان، سؤال 41، ص‏32.

گلپايگاني و اراكى: استفتاء.

خامنه اى: اگر به نحو مطرب زده شود جايز نيست. استفتاء.

مسئله: استفاده از هرگونه نوار موسيقي مطرب در مجلس خانمها جايز نيست و بايد از آن اجتناب كرد.

نظر آیات عظام:

امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل، گلپايگاني و مكارم: استفتاء.

مسئله: داماد بودن از مستثنيات نيست در نتيجه خانمهاي نامحرم بايد در مقابل داماد حجاب كامل خود را رعايت كنند.

نظر آیات عظام:

امام، اراكى، فاضل، گلپايگاني و مكارم: عروه، (ستروساتر)، قبل از مسئله‏1 و مسئله 5.

امام: با استفاده از استفتاء در كتاب احكام بانوان، ص‏11.

اراكى: عروه، (ستر و ساتر) قبل از مسئله 1، ص‏550.

بهجت: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 1937.

تبريزى:صراط النجاة، با استفاده از سؤالهاي 1485 و 1486 و 882 و 883.

خامنه اى:استفتاء.

سيستانى: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 2444 و منهاج الصالحين، (نكاح)، مسئله 18.

گلپايگانى: توضيح المسائل، مسئله 2444.

در نتيجه: اگرداماد وارد مجلس خانمها بشود خانمهايي كه وجه و كفين خود را زينت كرده اندبايد تمام بدن از جمله وجه و كفين خود را از او بپوشانند.

اگر چه داماد براي چند لحظه مثلاً حلقه دست كردن و يا عكس گرفتن و يا... به مجلس خانمها آمده باشد.

در هر صورت اولويت درترك ورود هر نامحرمي به مجلس خانمهاست.

مسئله: جايز نيست خانمي به قصد آنكه نامحرم او را ببيند آرايش كند.

نظر آیات عظام:

امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل، گلپايگاني و مكارم: استفتاء.

سؤال: آرايشگري كه زنها را آرايش مي كند و مي داند زن، خود را به نامحرم نشان مي دهد چه حكمي دارد؟

جواب: اگر به قصد نشان دادن به نامحرم او را آرايش كند اعانت بر اثم است و حرام، ولي اگر علم دارد، بدون قصد عيبي ندارد.

نظر آیات عظام:

امام و گلپايگانى: استفتاء.

اراكى: توضيح المسائل، ص‏599.

بهجت: اگر به قصد نشان دادن به نامحرم او را آرايش كند حرام يقيني است ولي اگر علم دارد، بدون قصد، احتياط در ترك است. استفتاء.

خامنه اى: از آرايش كردن افرادي كه مي دانيد خودشان را به نامحرم نشان مي دهند، اجتناب كنيد. استفتاء.

مسئله: نبايد مرد نامحرم از عروس و داماد و يا ديگر خانمها فيلم يا عكس بگيرد اگر چه از بستگان نزديك باشد

(البته اگر خانمها حجاب كامل نداشته باشند).

نظر آیات عظام:

امام، اراكى، فاضل، گلپايگاني و مكارم: عروه، (ستروساتر) با استفاده از قبل از مسئله 1 و مسئله 5.

امام، اراكى، خامنه اي و گلپايگانى: استفتاء.

بهجت: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 1937.

تبريزى: صراط النجاة، با استفاده از سؤالهاي 1485 و 1486 و 882 و 883.

سيستانى: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 2444 و منهاج الصالحين، (نكاح)، مسئله 18.

مسئله: فيلم يا عكس گرفتن همراه داماد يا ديگر نامحرمها در حالي كه زن پوشش كافي نداشته باشد جايز نيست.

نظر آیات عظام:

امام، اراكي و گلپايگانى: استفتاء.

فاضل: اگر چشم نامحرم به آنها مي افتد جائز نيست. استفتاء.

مسئله: اگر خانمي بداند چنانچه بدون حجاب كامل عكس بگيرد، عكس او در بين فاميل پخش مي شود و نامحرم نيز او را مي بينند،

جايز نيست عكسِ بدون حجاب بيندازد.

نظر آیات عظام:

امام، گلپايگانى: استفتاء.

فاضل: اجازه پخش ندهند و چنانچه گناه و مفسده اي بر آن مترتب مي شود جائز نيست. استفتاء.

در نتيجه: مثلاً عروس خانمي بداند چنانچه بدون حجاب كامل عكس بگيرد عكس او را فاميل نامحرم خواهند ديد نبايد عكس بگيرد.

اگر چه عكاس زن باشد و يا مردِ محرم.

سؤال: عرض مي شود در مجالس عروسي معمولاً عكس و يا فيلم توسط زن گرفته مي شود ولي در ظاهر كردن و يا ساير برخوردها ممكن است

نامحرم هم آن را ببيند با توجه به آرايش عروس و نداشتن حجاب لازم نظر جناب عالي درباره اين فيلمها و يا عكسها چيست؟

جواب: در صورتي كه نامحرم زنها را مي شناسد ديدن آنها براي او جايزنيست و در غير اين صورت اگر به قصد لذّت و ريبه نباشد اشكالي ندارد.

نظر آیات عظام:

امام: استفتاء در كتاب احكام بانوان، با استفاده از سؤالهاي 44 و 45، ص‏33.

تبريزى: صراط النجاة، با استفاده از سؤال 876.

خامنه اى:استفتاء.

فاضل: جامع المسائل، ج‏1، با استفاده از سؤالهاي 1728 و 1732.

اراكى: اگر نامحرم به قصد لذّت و يا با خوف به فساد افتادن به عكسهاو فيلمها نگاه نكند، مانعي ندارد هر چند صاحب عكس و يا فيلم را بشناسد.

توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 2453.

سيستانى: اگر خانمها از زنان مبتذله نباشند (زن بدحجاب يا بي حجابي كهوقتي او را امر به حجاب كنند اعتنا نمي كند خواه مسلمان باشد يا نباشد) ومرد

نيز او را مي شناسد، بنابر احتياط واجب نبايد به آن عكس يا فيلم نگاهكنند. و در غير اين صورت نگاه كردن بدون قصد لذّت و ريبه اشكالي ندارد.

منهاج الصالحين، (نكاح)، مسئله 27.

در نتيجه: اگرنامحرم زنها را نمي شناسد و يا اينكه خانمها از زنان مبتذله هستند، نگاهكردن به فيلم يا عكس آنان بدون قصد لذّت و ريبه اشكالي ندارد.

نظر آیات عظام:

گلپايگانى: اگر عكس عروسي در معرض ديد اجنبي قرار مي گيرد از مصاديق اشاعه فحشاء است و جايز نيست. استفتاء.

مكارم: در صورتي كه زن مقيد به حفظ حجاب شرعي است نگاه كردن نامحرم به فيلم يا عكس او اشكال دارد.

مگر آنكه او را نشناسد و مفسده ديگري از نگاه كردن حاصل نشود. توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 2087.

در نتيجه: يامردِ نامحرم زن را مي شناسد يا نمي شناسد، اگر او را نمي شناسد، نگاه بهفيلم يا عكس او بدون قصد لذّت و ريبه اشكال ندارد و اگر او را

مي شناسد، در صورتي كه زن مقيد به حفظ حجاب اسلامي است، نگاه كردن به فيلم يا عكس او در حالي كه پوشش كافي ندارد جايز نيست.

و اگر مقيد به حفظ حجاب نيست، اگر چه مرد او را بشناسد لكن نگاه كردن به عكس و يا فيلم او بدون قصد لذّت و ريبه اشكال ندارد.

نظر آیات عظام:

خامنه اى: در صورتي كه نامحرم او را نبيند اشكال ندارد. استفتاء.